A day at the office/ de bruiloft van Kanaa

Er is een voorstel van de minister van volksgezondheid om de luchtvaart tarieven te belasten waarmee geld voor preventie en bestrijding van HIV/Aids verkregen wordt . Men is in Kenia nagenoeg helemaal afhankelijk van buitenlandse sponsoren voor de financiering van de hulp aan hiv/aids patiënten. Zouden de donoren zich terug trekken of hun bijdrage verminderen dan stort de ondersteuning voor het HIV/aids programma behoorlijk in. Het gaat om een bijdrage van 60 cent of zoiets. Wat blijkt nu: de luchtvaart maatschappijen en de toeristen industrie zijn beiden tegen deze belasting. De toeristen industrie is een zeer belangrijke industrie hier en genereert veel inkomen. Het is dezelfde industrie die graag ziet dat Kenia zich gaat concentreren op de zeer rijke, luxe behoevende vakantieganger, zeg maar het “top end “ van het toeristenaanbod. Dus de eenvoudige middenklasse hotels van 40-60 dollar zijn een doorn in het oog van deze branche en moeten plaats maken voor het 400- 800 dollar werk voor een overnachting. De strategie is plukken wat je plukken kan en niet te ver vooruit denken. Belastingen zijn hier volgens mij helemaal uit den boze. In heel Kisumu ben ik maar 3 verkeersborden tegen gekomen en die zijn vers. Geplaatst om fietsers en ander hinderlijk verkeer uit de hoofdstraat te houden. Verder niets, geen borden... niets. De wegen worden nauwelijks onderhouden, goten niet gereinigd, afval niet opgehaald. Nu het regentijd is zie ik soms een berg plastic en ander afval naast een goot liggen, eruit gedregd door iemand die last van overstromingen had neem ik aan. Het lijkt dat het er ligt te wachten tot een volgende hoos bui het weer meeneemt naar het Victoria meer, de oorsprong van de Nijl.
Het is waarschijnlijk makkelijker om geld van donoren te krijgen, daar is geld als water. Die zetten dan ergens een grote vuilcontainer neer met daarop geschilderd “donated by zus en zo for the people of Kisumu” . Zo’n container staat meestal leeg tussen bergen afval. Alles wat er in is gegooid wordt er uitgehaald en onderzocht op mogelijke rest producten waar nog een paar shilling mee te verdienen is. Belasting geld voor verbetering van de vuilverwerking, hygiëne, watervoorziening, de gezondheidszorg en infrastructuur lijkt er niet te zijn. Daar moet waarschijnlijk teveel moeite voor gedaan worden. Het zou het leven een stuk aangenamer kunnen maken voor de lokale armoedzaaier als bestuurders hun verantwoordelijkheden zouden nemen en in de slums iets van een eenvoudig afval en riool systeem zouden opzetten en in stand houden. Natuurlijk de goede bestuurders te na en die zijn er zeker ook, mensen die vechten voor de verbetering van infrastructuur, volksgezondheid en tegen de alom aanwezige corruptie en andere uitwassen.
Maar genoeg negatieve gedachten. Die komen doordat ik elke ochtend maar in de Daily Nation lees. Het wordt meer een onderdeel van een ochtend ceremonie. Gelukkig staan er veel herhalingen in die krant.
“A day in the office” . Meestal lukt het pas na veel pogingen en stug volhouden om een afspraak met Richard - de manager van de Sacco- te maken. En dan moet ik nog uren wachten tot hij komt opdagen. Volgens Tom heeft hij een grote familie. Soms, en dat zijn de betere dagen, kan ik ook zomaar binnenvallen en hem aantreffen in zijn kantoortje. Een klein kamertje dat je kan bereiken via een nog kleiner kamertje, waar de secretaresse zit, een grotere kamer en een donker gangetje. Het is net of je een schuur in gaat. Het kantoortje is wit en blauw geschilderd de eerste anderhalve meter van onderen is blauw en daar boven is het wit/creme. In de muren zitten een paar flinke scheuren en de deur lijkt niet meer goed te kunnen sluiten. Op de deur zit een sticker “Fly KLM”. Het is net of het zo hoort en nooit anders is geweest. Richard zit achter zijn bureau dat volgestapeld is met papier dat in onoverzichtelijke pakken op het bureaublad ligt. Altijd word ik hartelijk ontvangen met dezelfde rituelen. Richard neemt daar de tijd voor. Nooit kan hij iets vinden in zijn stapels papier die hij steeds maar weer omspit. Ondertussen wordt hij gebeld en staat hij uitgebreid iemand te woord in het Kiswahili of Luo. Af en toe herken ik een engels woord zoals loan, return of enterpreneurship. Even later of tijdens het gesprek komt er iemand binnen met een boekje dat getekend moet worden. Als hij uitgebeld is neemt Richard het aan kijkt er uitvoerig naar, vraagt iets en vult met potlood wat in. Hierna geeft hij het boekje weer terug. Soms geeft hij wat geld aan de persoon, geld dat op een stapeltje naast hem op het bureau ligt. En dan komt de secretaresse langs met een lijst die goed bestudeerd wordt en waarna ze teruggestuurd wordt om wat toe te voegen aan de handgeschreven lijst wat waarschijnlijk betekent dat alles weer uitgeschreven moet worden. De telefoon blijft intussen door gaan. Midden in een gesprek kan Richard de telefoon van zich af houden en bekijken alsof hij iets kan zien van de oorzaak van het gekraak dat ongetwijfeld te horen is . En dan gaan we weer verder met waar we gebleven waren tot de volgende onderbreking. Vele kopieën heb ik aangesleept, allemaal zijn ze verdwenen in de papier hopen van het kantoor. Soms dan is Richard moe en zie ik hem langzaam in slaap vallen. Hij heeft het druk en neemt al de verantwoording op zich en delegeren is niet zijn sterkste punt geloof ik. En als ik dan weer opstap vraagt de secretaresse of ze met me mee mag voor de lunch. Daar begin ik niet aan.
Het heeft ongeveer een week en veel aandringen van mij gekost voordat we contact hadden met al de 4 locaties waarvandaan fietsen opgehaald moesten worden. Het was die week erg druk op de werkplaats met een grote order voor ramen die veel tijd in beslag nam. Omdat Tom voor een week weg was heeft hij mij in contact gebracht met de chauffeur van een pick-up. Dat was op zondag. Straal bezopen kwam Tom aan op z’n fiets, luidruchtig en zoals gebruikelijk van alles en nog wat verkondigend met een zeer grote stelligheid en zijn beweringen behoorlijk aandikkend. Dat belooft wat voor onze safari… . In ieder geval kreeg ik het nummer van Al Kanaa (ja, van de bruiloft) waarvan ik dacht dat hij de chauffeur zou zijn. Woensdag zou het eindelijk gebeuren. Al de contacten waren gemaakt en vier van de resterende negen fietsen zouden opgehaald worden. Het zou een hele dag rijden worden, daarom hebben we besloten om vroeg in de ochtend te vertrekken. Dinsdag voor vertrek bleek dat we niet Al Kanaa maar een andere chauffeur meekregen en dat we geen pick -up maar een matatu zouden gebruiken. Een busje waarvan de achterste 2 rijen stoelen verwijderd waren. Voor de zekerheid heb ik een paar keer gebeld en ge-smst. Mogelijk wat overdreven van mij van weinig vertrouw in het Afrikaanse systeem getuigend, maar het heeft gewerkt, de chauffeur stond om 6 uur voor de deur. De chauffeur moest nog wel een copiloot ophalen die weer zijn identiteit kaart vergeten was.
Maurice, een Amerikaan genaamd Andrew, die onderzoek doet naar de Sacco, en Phillip gingen ook mee. Richard voelde zich ook verplicht om naar de plek te komen waar we Phillip en anderen zouden oppikken. Dat betekende dus wachten. Maar het is ons toch gelukt weg te rijden om 7 uur. We hebben de hele dag gereden en al de 4 locaties aangedaan. Het was een prachtige rit door het onvervalste Keniaanse landschap met zacht glooiende heuvels begroeid met bananen bomen of suikerriet. Overal prachtige inheemse bomen, papaja’s, mango’s en veel rijk gekleurde acacia’s. En in de verte lagen de bergen donker te zijn. We reden door kleine dorpjes vol met vriendelijke mensen die hun koopwaar langs de weg uit hebben gestald. De mensen op de locaties waren erg aardig en zeer behulpzaam. Ze leken op elkaar, het leek wel of ze geselecteerd waren op een bepaald gedrag. Alles liep gesmeerd. Wel bleek ik de enige te zijn die ontbeten had. Daarom moesten we bij een supermarkt stoppen om wat brood en drank voor het ontbijt te kopen. Het liefst hadden mijn mede reizigers uitgebreid ontbeten maar dat vond ik te ver gaan. Ik heb met ze afgesproken dat we zouden gaan lunchen. Natuurlijk moest ik alles voorschieten. Ik had genoeg geld, een opgeladen telefoon, de telefoonnummers van de locaties, een pakje brood en een flesje water meegenomen, voor de zekerheid. Ik heb het allemaal nodig gehad om de dag te laten slagen. Het lijkt erop dat als je hier wat hebt je het deelt met je dierbaren, familie en vrienden. Het is heel normaal dat je dat doet en ik zie dat ook gebeuren en hoor er ook over. Zo wordt het waarschijnlijk ook als vanzelfsprekend gezien dat je als blanke alles deelt met je Afrikaanse vrienden en kennissen. Daar denken wij mzungu’s echter meestal anders over. We hebben geluncht met z’n allen inclusief de chauffeurs en ook nog bijna met iemand van de locatie Rongo, maar die kwam te laat. Op de terug weg is er nog ruim aan ananassen, trossen bananen, aardappels en advocado’s ingeslagen. Andrew werd steeds chagrijniger en wilde naar huis. Nog een keer stoppen voor papaja’s had hij niet meer aangekund. Hij was niets vermoedend in de auto gestapt en dacht een leuk toeristisch tochtje te maken. Twaalf uur over slechte wegen hobbelend en zigzaggend hebben hem alle lust ontnomen om te genieten van de natuur en de aardige lokale mensen met hun spotgoedkope koopwaar. Aan het eind van de rit bleek er toch weer een misverstand te zijn over de afgesproken prijs. De chauffeur vond de afgesproken 4000 Ksh voor 3 man erg weinig. Ik heb hem gezegd dat ik dit bedrag heb afgesproken voor een enkele chauffeur en dat hij dat zelf maar moet uitzoeken met Al Kanaa ( was het niet aan het einde van die bruiloft dat water in goede wijn werd veranderd). En Al Kanaa belde mij natuurlijk s ’avonds op over een volgende reis en een vermeend tekort van 500 Ksh, waarop ik de afspraak nog maar eens heb herhaald.

Luuk is terug en Marieke is er ook sinds vrijdag. Het leven gaat nu wel erg anders worden. Weg is de privacy, maar het huis is wel opvallend schoon steeds. Donderdag hebben we lang vergaderd met Richard, Nelson en Maurice. Alles is doorgesproken en we hebben deadlines en duidelijke taken vastgelegd. Ik ben benieuwd. Voor mij zit het ontwikkelingswerk er bijna op, nog ruim een week en dan ga ik met Louky op stap.!!!!!!!